DeFi 2.0 Nedir?

DeFi 2.0, merkeziyetsiz finans (DeFi) sektöründe ortaya çıkan yeni bir akımdır. Bu yaklaşım, DeFi 1.0'ın karşılaştığı sorunları çözme amacını taşırken, daha üst düzey bir kullanıcı deneyimi, artan güvenlik önlemleri ve daha fazla işbirliği potansiyeli sunmayı hedefler. DeFi 2.0, farklı blokzincirler, yan zincirler ve katman 2 çözümleri arasında akıllı sözleşmelerin zincirler arası iletişimini sağlayarak çok zincirli bir ekosistem oluşturur. Ayrıca, akıllı sözleşmelerin güvenliğini ve denetimini artırmak, kullanıcıların kimlik doğrulamasını ve erişim yönetimini iyileştirmek ve toplulukların projeler üzerinde daha fazla söz sahibi olmasını sağlamak için yeni teknolojiler ve standartlar geliştirir.

DeFi 2.0’ın DeFi’den farkı nedir? DeFi 2.0, DeFi’nin temel felsefesini ve vizyonunu devam ettirirken, karşılaştığı bazı zorlukları aşmaya çalışır. DeFi, blokzincir teknolojisi ile finansal hizmetleri demokratikleştirmeyi ve herkesin bankacılık, kredi, yatırım, sigorta ve diğer finansal işlemlere erişimini sağlamayı amaçlar. Aynı zamanda, merkezi otoritelere ve aracılara ihtiyaç duymadan, akıllı sözleşmeler aracılığıyla kullanıcılar arasında güvenli ve şeffaf bir şekilde değer aktarımı yapar. DeFi, son yıllarda büyük bir büyüme ve popülarite kazanmıştır. Ancak, DeFi’nin ölçeklenebilirlik, güvenlik, kullanılabilirlik, düzenleme ve birlikte çalışabilirlik gibi bazı sorunları da vardır. DeFi 2.0, bu sorunları çözmek için yeni nesil DeFi projelerini ve protokollerini tanımlar.

DeFi 2.0 Teknolojileri

DeFi 2.0, DeFi’nin ölçeklenebilirliğini ve işbirliği potansiyelini artırmak için yeni teknolojiler kullanır. Bu teknolojiler arasında akıllı sözleşmeler, zincir geçişi ve optimistic rollups bulunur.

Akıllı Sözleşmeler: Blokzincir üzerinde çalışan, önceden belirlenmiş kurallara göre otomatik olarak işlem yapan, değiştirilemez ve sansürlenemez programlardır. Akıllı sözleşmeler, DeFi’nin temel bileşenleridir. Kullanıcıların merkezi olmayan borsalarda alım satım yapmasını, likidite havuzlarına katılmasını, kredi verip almasını, faiz kazanmasını, sigorta poliçeleri satın almasını ve diğer finansal işlemleri gerçekleştirmesini sağlar. Ayrıca kullanıcıların dijital varlıklarını, kimliklerini, verilerini ve diğer değerli bilgilerini saklamasına ve yönetmesine olanak tanır.

DeFi 2.0, akıllı sözleşmelerin geliştirilmesini ve dağıtılmasını kolaylaştırmak için yeni araçlar ve standartlar sunar. Örneğin, Chainlink, akıllı sözleşmelerin gerçek dünya verilerine, olaylara ve API’lere güvenli ve güvenilir bir şekilde erişmesini sağlayan merkezi olmayan bir oracle ağıdır. Chainlink, akıllı sözleşmelerin zincir dışı kaynaklardan veri almasını ve zincir dışı hizmetlere veri göndermesini sağlayarak, akıllı sözleşmelerin işlevselliğini ve kullanım durumlarını genişletir. Ayrıca akıllı sözleşmelerin farklı blokzincirler arasında veri ve değer aktarımı yapmasını sağlayan zincirler arası işbirliği protokolü olan CCIP’i de geliştirir.

Zincir Geçişi: Bir blokzincirden diğerine dijital varlıkların veya verilerin transfer edilmesini sağlayan bir teknolojidir. Zincir geçişi, DeFi’nin işbirliği potansiyelini artırmak için önemlidir. Çünkü, DeFi projeleri ve protokolleri farklı blokzincirler, yan zincirler ve katman 2 çözümleri üzerinde çalışabilir. Bu durum, kullanıcıların farklı ağlarda bulunan varlıklarını ve verilerini yönetmesini zorlaştırabilir. Zincir geçişi, kullanıcıların farklı ağlarda bulunan varlıklarını ve verilerini tek bir arayüzden yönetmesine, farklı ağlarda bulunan protokollerle etkileşim kurmasına ve farklı ağlarda bulunan varlıkları takas etmesine olanak tanır.

Zincir geçişi, farklı yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Örneğin, Cosmos, farklı blokzincirlerin birbirleriyle iletişim kurmasını sağlayan bir zincirler arası iletişim protokolü olan IBC’yi kullanır. Polkadot, farklı blokzincirlerin birbirleriyle veri ve değer aktarımı yapmasını sağlayan bir zincirler arası mesajlaşma protokolü olan XCMP’yi kullanır. Avalanche, farklı blokzincirlerin birbirleriyle uyumlu olmasını sağlayan bir zincirler arası köprü protokolü olan AEB’yi kullanır.

Optimistic Rollups: Ethereum’un ölçeklenebilirliğini artırmak için tasarlanmış katman 2 çözümleridir. Optimistic rollups, işlemleri zincir dışında yürütür, ancak işlem verilerini ana ağa calldata olarak gönderir. Optimistic rollups, zincir dışı işlemlerin geçerli olduğunu varsayar ve zincir üstünde yayınlanan işlem paketleri için geçerlilik kanıtları yayınlamaz. Bu durum, optimistic rollups’ları zincir dışı işlemler için kriptografik geçerlilik kanıtları yayınlayan sıfır-bilgi rollups’larından ayırır. Optimistic rollups, işlemlerin doğru şekilde hesaplanmadığı durumları tespit etmek için bir sahtekarlık kanıtlama şemasına güvenir. Bir rollup partisi Ethereum’a gönderildikten sonra, isteyen herkesin bir sahtecilik kanıtı hesaplayarak rollup işleminin sonuçlarına itiraz edebileceği bir zaman penceresi bulunur. Eğer sahtecilik kanıtı başarılı olursa, rollup protokolü işlemi/işlemleri yeniden yürütür ve rollup’ın durumunu buna göre günceller.

DeFi 2.0 Güvenlik İyileştirmeleri

DeFi 2.0, DeFi’nin güvenliğini artırmak için yeni teknolojiler ve standartlar geliştirir. Bu teknolojiler ve standartlar arasında iki faktörlü kimlik doğrulama, akıllı sözleşme denetimleri ve oracle güvenliği bulunur.

İki Faktörlü Kimlik Doğrulama: Kullanıcıların DeFi protokollerine erişimini ve işlem yapmasını sağlayan bir güvenlik yöntemidir. İki faktörlü kimlik doğrulama, kullanıcıların sadece bir şifre veya özel anahtar kullanarak değil, aynı zamanda bir ikinci faktör kullanarak kimliklerini doğrulamasını ister. Bu ikinci faktör, bir SMS kodu, e-posta onayı, biyometrik veri, donanım cihazı veya akıllı sözleşme olabilir. İki faktörlü kimlik doğrulama, kullanıcıların hesaplarının ele geçirilmesini, varlıklarının çalınmasını veya işlemlerinin manipüle edilmesini önlemeye yardımcı olur.

Aynı zamanda, DeFi 2.0 için önemli bir güvenlik iyileştirmesidir. Çünkü, iki faktörlü kimlik doğrulama, kullanıcıların DeFi protokollerine güvenle erişmesini ve işlem yapmasını sağlar. Ayrıca kullanıcıların DeFi protokollerinin güvenilirliğine ve itibarına katkıda bulunur. İki faktörlü kimlik doğrulama, DeFi 2.0’ın daha güvenli ve sorunsuz bir şekilde çalışmasına yardımcı olur.

Akıllı Sözleşme Denetimleri: Akıllı sözleşmelerin kodlarının, tasarımlarının, işlevselliğinin ve güvenliğinin incelenmesi ve test edilmesi sürecidir. Akıllı sözleşme denetimleri, akıllı sözleşmelerin hatalarını, açıklarını, zayıflıklarını ve risklerini tespit etmeye ve gidermeye çalışır. Aynı zamanda, bu sözleşmelerin performansını, güvenilirliğini, uyumluluğunu ve güvenliğini artırmayı amaçlar.

Bu denetim, DeFi 2.0 için önemli bir güvenlik iyileştirmesidir. Çünkü, akıllı sözleşmelerin doğru bir şekilde çalışmasını ve kullanıcıların varlıklarının ve verilerinin korunmasını sağlar. Akıllı sözleşme denetimleri, ayrıca akıllı sözleşmelerin güvenilirliğini ve itibarını artırarak, kullanıcıların güvenini kazanır. Akıllı sözleşme denetimleri, DeFi 2.0’ın daha güvenli ve sorunsuz bir şekilde çalışmasına yardımcı olur.

Oracle Güvenliği: Akıllı sözleşmelerin zincir dışı kaynaklardan aldıkları verilerin doğruluğunu ve güvenilirliğini sağlayan bir güvenlik yöntemidir. Oracle güvenliği, akıllı sözleşmelerin zincir dışı verileri doğrulamak, filtrelemek, sıralamak ve işlemek için merkezi olmayan oracle ağları, protokolleri ve mekanizmaları kullanmasını ister. Aynı zamanda, akıllı sözleşmelerin yanlış, eksik, gecikmeli veya değiştirilmiş verilerle beslenmesini, işlemlerinin bozulmasını veya iptal edilmesini önlemeye çalışır.

Oracle güvenliği, DeFi 2.0 için önemli bir güvenlik iyileştirmesidir. Çünkü, akıllı sözleşmelerin gerçek dünya verilerine, olaylara ve API’lere güvenli ve güvenilir bir şekilde erişmesini ve işlem yapmasını sağlar. Ayrıca akıllı sözleşmelerin verimliliğini, hızını ve doğruluğunu artırarak, kullanıcıların memnuniyetini artırır. Oracle güvenliği, DeFi 2.0’ın daha güvenli ve sorunsuz bir şekilde çalışmasına yardımcı olur.

DeFi 2.0 Kullanıcı Deneyimi ve Benimseme

DeFi 2.0, DeFi’nin kullanıcı deneyimini ve benimsemesini artırmak için yeni teknolojiler ve standartlar geliştirir. Bu teknolojiler ve standartlar arasında kullanıcı arayüzü geliştirmeleri, daha hızlı işlemler ve topluluk yönetişimi bulunur.

Kullanıcı Arayüzü Geliştirmeleri: Kullanıcı arayüzü geliştirmeleri, kullanıcıların DeFi protokollerine erişimini ve işlem yapmasını kolaylaştıran ve keyifli hale getiren bir teknoloji ve tasarım yöntemidir. Kullanıcı arayüzü geliştirmeleri, kullanıcıların DeFi protokollerini anlamasını, kullanmasını, öğrenmesini ve keşfetmesini sağlar. Aynı zamanda, kullanıcıların DeFi protokollerinin işlevselliğini, avantajlarını, fırsatlarını ve risklerini görmesini sağlar. Buna ek olarak, kullanıcıların DeFi protokollerinin değerini, potansiyelini ve vizyonunu paylaşmasını da sağlar.

Kullanıcı arayüzü geliştirmeleri, DeFi 2.0 için önemli bir kullanıcı deneyimi ve benimseme yöntemidir. Çünkü, kullanıcıların DeFi protokollerine kolayca erişmesini ve işlem yapmasını sağlar. Ayrıca kullanıcıların DeFi protokollerine ilgi duymasına, güvenmesine ve bağlanmasına neden olur. Kullanıcı arayüzü geliştirmeleri, DeFi 2.0’ın daha çekici, kullanıcı dostu ve popüler olmasına katkıda bulunur.

Daha Hızlı İşlemler: Kullanıcıların DeFi protokollerinde işlem yaparken beklemelerini azaltan veya ortadan kaldıran bir teknoloji ve performans yöntemidir. Daha hızlı işlemler, kullanıcıların DeFi protokollerinde işlem yaparken işlem ücretlerini, sürelerini, onaylarını ve iptallerini optimize eder. Ek olara, kullanıcıların DeFi protokollerinde işlem yaparken işlem verimliliğini, hızını, doğruluğunu ve güvenliğini artırır.

Daha hızlı işlemler, DeFi 2.0 için önemli bir kullanıcı deneyimi ve benimseme yöntemidir. Çünkü, kullanıcıların DeFi protokollerinde işlem yaparken zaman ve para tasarrufu yapmasını sağlar. Ayrıca kullanıcıların DeFi protokollerinde işlem yaparken memnuniyetini, güvenini ve sadakatini artırır. Daha hızlı işlemler, DeFi 2.0’ın daha hızlı, ucuz ve güvenli bir şekilde çalışmasına yardımcı olur.

Topluluk Yönetişimi: Kullanıcıların DeFi protokollerinin geliştirilmesi, yönetilmesi ve iyileştirilmesine katılmasını sağlayan bir teknoloji ve yönetim türüdür. Topluluk yönetişimi, kullanıcıların DeFi protokollerinin karar alma süreçlerine, yönlendirme mekanizmalarına, öneri sistemlerine ve oylama protokollerine erişmesini ve etkileşimde bulunmasını sağlar. Topluluk yönetişimi, kullanıcıların DeFi protokollerinin vizyonunu, misyonunu, değerlerini ve hedeflerini belirlemesine, paylaşmasına ve desteklemesine olanak tanır.

Topluluk yönetişiminin, DeFi 2.0 için bu denli önemli olmasının sebebi kullanıcıların DeFi protokollerine katkıda bulunmasını, sahiplenmesini ve yön vermesini sağlamasıdır. Ayrıca kullanıcıların DeFi protokollerine bağlılığını, güvenini ve sadakatini artırır. Topluluk yönetişimi, DeFi 2.0’ın daha demokratik, katılımcı ve sürdürülebilir olmasına katkıda bulunur.

DeFi 2.0, merkeziyetsiz finans (DeFi) alanında yeni bir akımdır. DeFi 2.0, DeFi 1.0’ın karşılaştığı sorunları çözmeyi ve daha iyi bir kullanıcı deneyimi, daha yüksek güvenlik düzeyi ve daha fazla işbirliği potansiyeli sunmayı hedefler. DeFi 2.0, farklı blokzincirler, yan zincirler ve katman 2 çözümleri arasında akıllı sözleşmelerin zincirler arası iletişimini sağlayarak çok zincirli bir ekosistem oluşturur. Ayrıca akıllı sözleşmelerin güvenliğini ve denetimini artırmak, kullanıcıların kimlik doğrulamasını ve erişim yönetimini iyileştirmek ve toplulukların projeler üzerinde daha fazla söz sahibi olmasını sağlamak için yeni teknolojiler ve standartlar geliştirir.